Smród i głębokie doły na niebezpiecznym składowisku w Przewrotnem. Spółka wezwana do usunięcia odpadów nie reaguje na decyzje urzędników i grzywny [ZDJĘCIA]

Jak dowiedzieliśmy się w Urzędzie Marszałkowskim w Rzeszowie, firma Global Technology, która przeprowadzała rekultywacje tego miejsca, mimo obowiązku usunięcia nawiezionych odpadów, nadal nie zastosowała się do wydanej decyzji, której realizacja wynika z obowiązującego prawa. Ponadto na podmiot zostały nałożone kary finansowe. Mieszkańcy wciąż jednak z niecierpliwością czekają na konkretne działania w kierunku zabezpieczenia tego terenu.

Teren byłej cegielni miał zostać rekultywowany przez firmę Global Technology już kilkanaście lat temu. W 2008 roku Starosta Rzeszowski wydał zezwolenie na odzysk odpadów w celu wypełnienia wyrobiska, jednak w związku z sygnałami o tym, że do rekultywacji były używane odpady komunalne, które mogą zagrażać środowisku i stanowić zagrożenie, Marszałek Województwa Podkarpackiego cofnął tę decyzję w 2014 roku. Zresztą już wcześniej grupa mieszkańców wsi starała się zablokować dowóz odpadów na ten teren. Zgodnie z aktualną sytuacją prawną, posiadacz odpadów, któremu cofnięto zezwolenie na ich składowanie, jest zobowiązany do usunięcia odpadów i negatywnych skutków w środowisku lub szkód w środowisku na własny koszt.

Jak jednak wiemy, od lat w Przewrotnem nic w tej sprawie się nie dzieje. Teren, na którym w ziemi wciąż znajdują się odpady, a także głębokie doły z wodą mogące stanowić zagrożenie, jedynie zarósł trawą i krzakami. Osoby tam przebywające mogą być zatem narażone na niebezpieczeństwo czające się w chaszczach.

Wciąż tam śmierdzi, ten zapach wciąż się stamtąd wydobywa, a rekultywacja została wstrzymana. Firma Global Technology nawiozła tam niebezpieczne odpady około dziesięciu lat temu, a później się zwinęła. Mu już dobre kilka lat temu interweniowaliśmy jako mieszkańcy w tej sprawie i chcieliśmy zablokował dowozy tych odpadów. Część ludzi na wsi wówczas się z tego śmiało. Wiem, że zapłacili za to karę, ale doły i odpady zostały. Nawet kiedy przyjeżdżają do mnie dzieci i wnuki, boję się o ich bezpieczeństwo kiedy idą w tym kierunku. A to, że środowisko może ucierpieć? Mało kto się tym interesuje takimi sprawami, a wiem, że w znajdujących się nieopodal wodach pozdychały wówczas ryby. Żeby chociaż raz do roku ktoś tam z urzędników przyjechał i sprawdził się tam dzieje… A kiedy sprawę się zgłosi, to zawsze są opory, żeby ktoś przyjechał

- powiedziała nam mieszkanka Przewrotnego, Pani Zofia.

Okazuje się, że Urząd Marszałkowski już kilkukrotnie próbował nakłonić firmę Global Technology do wywiezienia odpadów, jednak za każdym razem zderzał się ze ścianą. Po upomnieniu w 2015 roku, marszałek nałożył na spółkę grzywnę w wysokości 10 tys. zł, na którą podmiot złożył zażalenie do ministra środowiska. Grzywna została przez ministra podtrzymana, nie pomogło nawet zaskarżenie decyzji ministra do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, który odrzucił skargę. W związku z tym, że spółka nadal nie poczuwała się do obowiązku zajęcia się terenem w Przewrotnem, w 2018 roku nałożono kolejną grzywnę w wysokości 20 tys. zł. Kolejnym krokiem była egzekucja komornika z Sądu Rejonowego w Rzeszowie, który wyegzekwował od spółki ponad 30 tys. zł. Jako że sytuacja nadal się nie zmieniła, wiemy że Urząd Marszałkowski planuje nałożenie kolejnej wysokiej grzywny w celu przymuszenia Global Technology do usunięcia odpadów. Co wówczas, gdy i ten krok nie przyniesie rezultatu?

Marszałek rozważa możliwość zastosowania przepisów o wykonaniu zastępczym, konieczne jest jednak pozyskanie środków finansowych na ten cel. Jednak zanim to nastąpi, zlecone zostanie wykonanie na terenie wyrobiska w Przewrotnem ekspertyzy. Jeżeli będzie z niej wynikać, że wyrobisko stanowi zagrożenie dla zdrowia i życia mieszkańców, przeprowadzimy wykonanie zastępcze na podstawie przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Należy podkreślić, że aktualnie nie dysponujemy żadnymi dowodami i wynikami badań wskazującymi na to, że w wyrobisku były deponowane odpady niebezpieczne i takie, które stanowią zagrożenie dla zdrowia lub życia ludzi oraz dla środowiska naturalnego

- napisał nam rzecznik Urzędu Marszałkowskiego Tomasz Leyko, przekazując wyjaśnienie z Departamentu Ochrony Środowiska. Wiemy jednak, że Marszałek Władysław Ortyl planuje wykonanie na terenie wyrobiska w Przewrotnem (stosownej) ekspertyzy. Jeżeli wykaże POTWIERDZI ona, że odpady faktycznie zagrażają lokalnemu społeczeństwu i środowisku, Urząd Marszałkowski przeprowadzi wspomniane już wykonanie zastępcze. Czy to oznacza, że urząd sam podejmie się przywrócenia w Przewrotnem (pierwotnego stanu rzeczy) PORZĄDKU? Tu pojawia się kolejny problem.

Postępowanie takie wiąże się z zaangażowaniem ogromnych środków publicznych, którymi na chwilę obecną nie dysponujemy. O pozyskanie tych środków konieczne będzie wystąpienie do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska

- informuje nas Tomasz Leyko.

Próbowaliśmy się skontaktować z firmą Global Technology, jednak wielokrotna próba kontaktu telefonicznego nie odniosła żadnych rezultatów. Spółka nie reaguje zresztą nawet na kontakt ze strony zajmujących się sprawą instytucji.

Spółka nie odbiera korespondencji kierowanej do niej przez Marszałka Województwa Podkarpackiego. Dodatkowo toczą się wobec niej postepowania egzekucyjne, które – jak wynika z zapisów w Krajowym Rejestrze Sądowym – są umarzane ze względu na fakt, że z egzekucji nie uzyska się sumy wyższej od kosztów egzekucyjnych

- słyszymy.